Vize, bir devletin dış temsilcilikleri veya sınır makamları aracılığıyla, ülkesine seyahat edecek bir yabancının pasaportuna koyduğu ve bu yabancının ülkesinin sınır kapısına kadar giderek sınır makamlarına giriş için başvuru yapabileceğini girebileceğini gösteren bir kayıttır.
Vizeler, seyahat edilecek ülkenin
1. Büyükelçiliğinin Konsolosluk Bölümünden;
2. Başkonsolosluğundan veya
3. Konsolosluğundan alınır.
4. Bazı ülkeler, Fahri Başkonsoloslukları veya Fahri Konsoloslukları aracılığıyla da vize verebilmektedirler.
3.VİZE ALIRKEN, HANGİ BELGELER İSTENİR?
Vize başvurusunda istenilen belgeler ülkeden ülkeye, seyahat amacına veya başvuranın pasaportunun türüne (diplomatik, hizmet, hususi, umuma mahsus pasaport veya seyahat belgesi) ve hatta zamandan zamana büyük değişiklikler gösterebilmektedir. İlgili temsilcilikten bilgi alınması gerekmektedir.
4.VİZE BAŞVURULARINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR NELERDİR?
5.BİR ÜLKENİN HANGİ TEMSİLCİLİĞİNDEN VİZE ALABİLİRİM?
Uluslararası kural; vize başvurunuzu daimi ikametinizin olduğu yerden yapmanızdır. .
Bir ülkenin Türkiye’de birden çok Başkonsolosluk ve Konsolosluğu var ise, vize başvurunuzu ikametinizin bulunduğu yere yakın olan temsilciliğe yapmanız gerekir. Bu hususu da ilgili temsilcilikten önceden öğrenmenizde yarar vardır.
Bir ülkeye hangi yabancının girebileceğine karar vermek, uluslararası hukuka göre, o devletin egemenlik yetkilerindendir. Bu husus, tartışılmaz temel bir kuraldır. Devletler ülkelerine hangi yabancıların girebileceğini kendi ulusal çıkarlarına göre belirlerler. Her devletin ülkesine girmeleri yasaklı/sakıncalı yabancılar listesi vardır. Ayrıca, yasaklılar listesinde bulunmayan bir yabancıya, ekonomik olarak yük olabileceği, kamu düzenini bozabileceği ve kamu sağlığına risk oluşturabileceği gerekçeleriyle vize verilmemesi mümkündür.
7. BİR ÜLKENİN VİZE BAŞVURUMU REDDETMEYE HAKKI VAR MIDIR?
Uluslararası hukukta Devletlerin ulusal egemenlik yetkileri esastır. Bu egemenliklerini sınırları içerisinde çıkardıkları yasalar ile diledikleri gibi kullanırlar. Ulusal egemenlik yetkileri arasında ülkelerine hangi yabancıların hangi koşullarla girebileceklerini belirlemek de vardır. Vize bu amaca hizmet etmektedir. Devletin bu yetkisi uluslararası hukuk bakımından tartışılmazdır. Devletler egemenlik yetkilerini kendi iradeleriyle sınırlayabilirler.
8.BAŞVURUM REDDEDİLİRSE, NASIL İTİRAZ EDEBİLİRİM?
Vize Başvurusunun reddine itiraz öncelikle vizeyi reddeden temsilciliğe yazılı olarak müracaatla yapılmaktadır. Herhangi olumlu bir yanıt alınamaması halinde, itiraz için yargı yoluna başvurmak mümkündür. Ancak vize reddinde yargı yolunun açık olduğu ülkeler sayıca fazla değildir. Ayrıca, genelde uzun zaman alan mahkeme süreci sonunda mahkemenin devlet aleyhine sonuçlanma olasılığı zayıftır. Diğer önemli bir husus, bir devletin yasaları yargı yolunu vize müracaatçısının itirazı için açık tutuyorsa, bu davaya o devletin mahkemeleri bakacaktır. Dolayısıyla, o ülkenin bir avukatını tutmanız gerekmektedir.
9.VİZE BAŞVURUM REDDEDİLİRSE, TEKRAR BAŞVURABİLİR MİYİM?
Genelde ilgili ülkeler başvuru sayısına sınırlama koymamaktadırlar. Ancak, ilk başvuru koşullarınızda (ekonomik durumunuzun iyileşmesi, seyahat nedeninizin farklı olması gibi) bir değişiklik yok ise, ikinci başvuru para ve zaman kaybına yol açabilecektir. Zira Batılı ülkeler başta olmak üzere, bazı ülkeler vize harcı ve vize işlem harcı adı altında tahsil ettikleri meblağları vize talebi reddedilse dahi iade etmemektedirler.
10.PASAPORTUMA VİZE BAŞVURUSUNDA BULUNDUĞUM TEMSİLCİLİK KAŞE VURDU. BUNUN ANLAMI NEDİR?
Temsilciliklerin kaşe vurmaları giderek yaygınlaşan bir uygulamadır. Bu tür kaşelerde çoğunlukla, temsilciliğin bulunduğu kentin adı veya kısaltması ile bir tarih (başvurunun işlem gördüğü tarihtir) bulunur. Pasaportunuzdaki böyle bir kayıt tekrar başvuruda bulunmanıza engel değildir. Bu kayıt diğer temsilciliklere yapacağınız başvurularınızın reddedileceği anlamına gelmez. Ancak, sözkonusu kaşe bir Schengen ülkesi tarafından pasaportunuza vurulmuşsa, diğer bir Schengen ülkesinin vize başvurunuzu daha titiz bir şekilde incelemesi olasıdır.
11.PASAPORTUMDAKİ KAŞE İNSAN HAKLARININ ÇİĞNENMESİ DEMEK DEĞİL MİDİR?
Seyahat özgürlüğü temel insan haklarındandır. Ancak, devletlerin ülkelerine hangi yabancıların gireceklerine karar verme yetkileri tam ve tartışılmaz bir uluslararası hukuk ilkesidir. Unutulmaması gereken husus, vize uygulamasının tanımı itibariyle seyahat özgürlüğüne yönelik başlıbaşına bir sınırlama olmasıdır.. Sizin, bir ülkeye girememeniz, seyahat özgürlüğünüzün sınırlanması gibi görünse de, devletlerin de sizin ülkelerine girip giremeyeceğinize karar verme hakkı vardır. Sözkonusu kaşe ise, esasen, temsilciliğin yapılan işlemi izlemesine yardımcı olmaktadır. Bir pasaport, hamilinin bir ülkeye seyahat edebileceğine ilişkin hamilinin lehine kayıtlar içerebileceği gibi, aleyhine kayıtlar da içerebilir.
Vize ihlali, aldığınız vizenin üzerinde belirtilen süreden daha fazla vizeyi veren ülkede kalmanız veya vizeyi veriliş amacı dışında kullanmanızdır. Örneğin; bir öğrenci vizesi ile çalışmak veya, turist vizesi ile öğrenim görmek vize ihlalidir.
13.VİZE İHLALİ YAPARSAM, SONUÇLARI NE OLUR?
Ziyaret ettiğiniz ülkeden sınır dışı edilirsiniz. Hakkınızda ülkeye sürekli veya geçici giriş yasağı konulabilir ve/veya para cezası ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Avrupa Birliği’nde 1995’te yürürlüğe giren Schengen Sözleşmesi ile bu Sözleşmeye taraf ülkeler aralarındaki sınır ("iç sınır’" denilmektedir) kontrollerini kaldırmışlardır. Bu şekilde oluşturulan Schengen bölgesinde dış sınır kontrollerinde ortak uygulama ve kurallar hayata geçirilmiştir. Schengen alanı vize, polis ve yargı alanlarındaki işbirliğini kapsamaktadır.
Schengen’e üye ülkeler aşağıda sunulmaktadır:
Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, Yunanistan.
AB’ye üye olmayan İsviçre, İzlanda, Norveç ve Lichtenstein da Schengen bölgesine dahildir.
Bir yabancı Schengen bölgesine üye ülkelerden birinin vizesi ile girdiğinde diğerine serbestçe seyahat edebilmektedir. Bununla birlikte, Schengen vize rejimi yönetmeliği uyarınca, Schengen vizesi ilk defa kullanılırken vizenin alındığı ülkeye giriş yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Örneğin, İtalya’nın Temsilciliklerinden alınan vize ile önce İtalya’ya giriş yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede, Schengen bölgesine seyahat edecek vatandaşlarımızın vizelerini ilk giriş yapacakları ülkenin temsilciliğinden almaları hususu önem taşımaktadır.
Schengen ülkeleri ortak Schengen Information System-SIS adı verilen bir veri tabanından yararlanırlar. Bu veri bankasında, Schengen ülkelerine girmesi gereken kişilerle ilgili bilgiler başta olmak üzere çeşitli bilgiler yer alır ve üye ülkelerin yetkili makamlarının kullanımına açıktır.
Soru: Türk vatandaşlarına transit geçişlerde özellikle Balkan ülkelerinde vize muafiyeti olduğunu duydum. Konu hakkında bilgi verir misiniz?
Cevap: Bu konuda etraflıca bilgi sahibi olmak ve vatandaşlarımıza ikili düzenlemeler çerçevesinde sağlanan vize kolaylık ve muafiyetlerini görmek istiyorsanız, ilk olarak Bakanlığımız internet sitesinin Konsolosluk/Vize Uygulamaları/Türk vatandaşlarının tabi olduğu vize uygulamaları başlığına bakmanızı öneririz.
Konuya ilişkin detayları Bakanlığımızdan veya başvuruda bulunduğunuz ülke temsilciliğinden de öğrenebilirsiniz.
Buna ek olarak, AB üyesi ülke vizeleri/oturma izinleri veya Schengen vizesi hamili vatandaşlarımıza da çeşitli kolaylıklar sağlanmaktadır. Bu çerçevede;
-AB ülkeleri/Schengen vizesi hamili veya AB/Schengen ülkeleri ile İsviçre ve Lihtenştayn'da ikamet izni bulunan umuma mahsus pasaport hamili vatandaşlarımız Bulgaristan üzerinden 5 güne kadar vizesiz transit geçiş hakkına sahiptir. 10 yıldan eski geçerli pasaportlar için bu süre 48 saattir.
-AB ülkeleri veya İsviçre’de geçerli oturum sahibi umuma mahsus pasaport hamili vatandaşlarımız Sırbistan ve Karadağ üzerinden 5 güne kadar vizesiz transit geçiş yapabilmektedir.
-AB veya bir Schengen ülkesi tarafından düzenlenmiş geçerli vize veya ikamet tezkeresi veya İsviçre veya Lihtenştayn ikamet tezkeresi hamili umuma mahsus pasaport hamilleri Romanya üzerinden 5 güne kadar vizesiz transit geçiş hakkına sahiptir.
-Geçerlilik süresi üç aydan uzun herhangi bir AB/EFTA ülkesinde daimi oturma iznine sahip vatandaşlarımız Slovenya'ya 90 güne kadar vizesiz girebilmektedir. Ayrıca geçerlilik süresi onbeş günden uzun herhangi bir AB/EFTA ülkesinde oturma izni veya C tipi Schengen vizesi sahibi vatandaşlarımız ise Slovenya'ya 15 güne kadar vizesiz girebilmektedir.
Soru: İki Türkün Avrupa’da açtıkları bir davayı kazandıklarını ve bundan böyle Türk vatandaşlarının AB ülkelerine vizesiz gidebileceklerini duydum. Bu konuda bilgi verebilir misiniz?
Cevap: Avrupa Birliği Adalet Divanı, İngiliz makamlarınca iş kurma amacıyla yerleşme izni başvuruları reddedilen Veli Tüm ve Mehmet Darı isimli vatandaşlarımız hakkında 20 Eylül 2007 tarihinde karara varmıştır. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgi edinebilmek için Bakanlığımızın 29 Eylül 2007 tarih ve 18 sayılı (http://www.mfa.gov.tr/bn_18---29-eylul-2007_-avrupa-birligi-adalet-divani_nin-_abad_-veli-tum-ve-mehmet-dari-adli-vatandaslarimiza-iliskin-20-eylul-2007-tarihli-karari-hakkinda-bilgi-notu.tr.mfa) ve ayrıca 26 Ekim 2007 tarih ve 20 sayılı (http://www.mfa.gov.tr/bn_20---26-ekim-2007_-avrupa-birligi-adalet-divani_nin-20-eylul-2007-tarihli-_tum-ve-dari-karari_-hakkinda-basin-icin-bilgi-notu-.tr.mfa) basın bilgi notlarını okumanızı öneririz. Sözkonusu kararda vizenin bir engel olduğu belirtilmekte ancak, vizenin kaldırılması gerektiğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.
Soru: Avustralya ile imzalanan Çalışma ve Tatil Vizesi hakkında bilgi almak istiyorum. Bu vize için hangi kuruma ve hangi belgelerle başvurmam gerekmektedir? Ayrıca, Avustralya ile uygulanmaya başlayan "work and holiday visa" adlı vize başvurusu için gerekli olan "government support letter" adlı devlet onay mektubunu hangi makamdan nasıl alabilirim?
Cevap: YÖK ile varılan mutabakat uyarınca, "Çalışma ve Tatil" vizesine başvuracak adayların tespitini anılan kurum yapacaktır. Bilahare aday listeleri Bakanlığımız aracılığı ile Avustralya'nın Ankara Büyükelçiliği'ne iletilecektir.
Dolayısıyla, bu konunun YÖK’ten takip edilmesi gerekmektedir.
Soru: X ülkesine gitmeyi düşünüyorum. Türkiye’deki temsilciliği nerededir ve bu ülkeye gitmek için vize almam gerekiyor mu? Vize gerekiyorsa, başvuru koşulları hakkında nasıl bilgi edinebilirim?
Cevap: Gideceğiniz ülkenin irtibat bilgilerini Bakanlığımız internet sitesinden http://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?92435023-667b-4a3b-ade8-b61efab1194a adresinden öğrenebilirsiniz. Öte yandan, pasaportunuzun türüne gore vize almanız gerekip gerekmediğinde yine internet sitemizden http://www.mfa.gov.tr/turk-vatandaslarinin-tabi-oldugu-vize-uygulamalari.tr.mfa adresinden öğrenebilirsiniz.
Vize almanızın gerekiyorsa, gideceğiniz ülkenin temsilciliği ile görüşerek başvuru koşulları hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
